Làm sao để tăng sức đề kháng?

Sức đề kháng là “lá chắn” tự nhiên của cơ thể, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài như vi khuẩn, virus. Trong nhịp sống hiện đại với nhiều áp lực và ô nhiễm, việc tăng cường sức đề kháng không chỉ giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn giúp duy trì sức khỏe lâu dài, nâng cao chất lượng cuộc sống. Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng, lối sống lành mạnh kết hợp dinh dưỡng hợp lý là nền tảng vững chắc. Bài viết này hướng dẫn bạn những cách tăng đề kháng thực tế, dễ áp dụng để cải thiện hệ miễn dịch, từ chế độ ăn uống đến thói quen hàng ngày và các bài thuốc dân gian an toàn. Nội dung được tham vấn bởi Bà Võ Ngọc Yến Nga – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, với hơn 20 năm kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng và sức khỏe tổng thể.

Dinh dưỡng hỗ trợ tăng sức đề kháng

Chế độ ăn uống là yếu tố hàng đầu quyết định sức mạnh của hệ miễn dịch. Khi cơ thể được cung cấp đầy đủ dưỡng chất, các tế bào miễn dịch sẽ hoạt động hiệu quả, sản xuất kháng thể nhanh chóng để tiêu diệt mầm bệnh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dinh dưỡng cân bằng có thể giảm tới 30% nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp. Bà Võ Ngọc Yến Nga nhấn mạnh rằng, theo Đông y, “thực khí” từ bữa ăn chính là nguồn nuôi dưỡng “chính khí” – sức đề kháng nội tại. Hãy ưu tiên thực phẩm tự nhiên, đa dạng để tránh tình trạng thiếu vi chất phổ biến ở người hiện đại.

Thiết lập thực đơn dinh dưỡng khoa học bằng cách:

• Ăn uống đúng giờ, đều đặn, tránh bỏ bữa hoặc giảm cân cực đoan thiếu khoa học, vì điều này làm cơ thể thiếu năng lượng, hệ miễn dịch suy yếu nhanh chóng.
• Cân bằng đầy đủ 4 nhóm chất: đường bột cho năng lượng, đạm xây dựng tế bào, béo hỗ trợ hấp thụ vitamin, cùng vitamin và khoáng chất bảo vệ hàng rào miễn dịch. Tham khảo thêm về những loại “thực phẩm vàng” giúp ăn ngon miệng để bữa ăn thêm hấp dẫn.

Cân bằng 4 nhóm chất để tăng cường sức đề kháng

Sự cân bằng này không chỉ giúp no đủ mà còn kích thích sản xuất globulin miễn dịch, theo quan điểm Đông y giúp “bổ trung ích khí”. Bà Võ Ngọc Yến Nga khuyên rằng, mất cân bằng thường dẫn đến “hư nhược”, khiến ngoại tà dễ xâm nhập. Ưu tiên nguồn thực phẩm sạch để đạt hiệu quả bổ dưỡng tối ưu.

Trong đó, cần chú ý bổ sung đầy đủ những thực phẩm có vai trò thiết yếu đối với hệ miễn dịch như:

• Nhóm đạm (Protein): Tham gia sửa chữa mô, tái tạo tế bào và hình thành kháng thể. Thiếu protein giảm 20% khả năng chống nhiễm trùng. Nguồn giàu đạm: thịt nạc heo, bò hữu cơ, cá hồi, trứng gà ta, sữa chua Hy Lạp, đậu phụ và đậu lăng.
• Chất béo tốt (Omega-3): Giảm viêm mãn tính, tăng cường chức năng bạch cầu. Từ dầu oliu extra virgin, hạt chia, cá mòi và bơ thực vật.
• Bổ sung nước: 1,5-2 lít/ngày qua nước lọc, nước ép rau củ hoặc trà thảo dược. Thiếu nước gây mệt mỏi, hệ miễn dịch hoạt động kém, tăng nguy cơ bệnh tật. Tìm hiểu thêm tác hại khi uống ít nước để thay đổi thói quen kịp thời.

Những loại vitamin và khoáng chất cần bổ sung để giúp tăng sức đề kháng có thể kể đến như:

• Vitamin E: Chống oxy hóa, bảo vệ màng tế bào miễn dịch. Nguồn: Hạnh nhân, hạt hướng dương, rau chân vịt và dầu hạt nho.
• Vitamin A: Duy trì niêm mạc hô hấp, tăng cường thị lực và miễn dịch. Nguồn: Cà rốt, bí đỏ, rau ngót và gan cá.
• Vitamin C: Kích thích bạch cầu, rút ngắn thời gian bệnh. Nguồn: Ớt chuông, cam tươi, dâu tây và bông cải xanh.
• Vitamin D: Hỗ trợ tế bào T chống virus, đặc biệt với người ít nắng. Nguồn: Nấm đông cô, cá thu, lòng đỏ trứng và sữa bổ sung.
• Vitamin B phức hợp: Chuyển hóa năng lượng, giảm stress ảnh hưởng miễn dịch. Nguồn: Yến mạch, thịt gà, chuối và rau lá xanh.
• Sắt: Vận chuyển oxy đến tế bào miễn dịch. Nguồn: Thịt đỏ nạc, rau bina và đậu đỏ.
• Kẽm: Tăng sản sinh tế bào mới, hỗ trợ lành vết thương. Nguồn: Hàu, hạt bí và thịt cừu.
• Selen: Chống gốc tự do, bảo vệ tuyến giáp. Nguồn: Hạt Brazil, cá ngừ và trứng luộc.

Bên cạnh bổ sung, hãy hạn chế thực phẩm chế biến sẵn (mì gói, đồ đóng hộp chứa phụ gia), thức ăn nhanh giàu chất béo xấu (pizza, hamburger) và rượu bia, vì chúng rối loạn hệ vi sinh ruột, giảm hiệu suất miễn dịch tới 40%. Tham khảo thêm nguyên tắc dinh dưỡng và các loại thực phẩm tốt cho cơ thể tại bài viết về thực phẩm tăng sức đề kháng để lập kế hoạch chi tiết.

Thiết lập các thói quen tốt giúp tăng đề kháng

Thói quen hàng ngày là nền tảng cho sức đề kháng bền vững, giúp cơ thể phục hồi và thích nghi tốt hơn. Theo Đông y, “dưỡng sinh” qua lối sống chính là cách bổ dưỡng “chính khí” mà không cần thuốc mạnh. Nghiên cứu từ Harvard cho thấy, thói quen lành mạnh giảm 25% nguy cơ bệnh mãn tính. Bà Võ Ngọc Yến Nga khuyên bắt đầu từ thay đổi nhỏ để duy trì lâu dài.

Các thói quen có lợi cho cơ thể là:

• Ngủ đủ 7-8 tiếng, đi ngủ trước 23h để hormone tăng trưởng hỗ trợ miễn dịch. Thiếu ngủ giảm cytokine chống viêm. Đọc thêm “bí kíp” để ngủ ngon, ngủ sâu giấc.
• Giữ tinh thần vui vẻ qua thiền 10 phút/ngày hoặc nghe nhạc nhẹ, giảm cortisol gây suy miễn dịch.
• Duy trì cân nặng chuẩn BMI, tránh thừa cân dẫn đến viêm thấp độ.
• Vệ sinh cá nhân kỹ lưỡng, rửa tay với xà phòng để ngăn vi khuẩn.
• Khám sức khỏe định kỳ và tiêm vaccine theo hướng dẫn Bộ Y tế.

Các bài tập thể dục tốt cho sức khỏe

Vận động đều đặn tăng lưu thông bạch huyết, sản xuất endorphin và củng cố hệ miễn dịch. Bà Võ Ngọc Yến Nga giải thích rằng, theo Đông y, tập luyện giúp “hoạt huyết thông lạc”, cân bằng âm dương. WHO khuyến nghị 150 phút/tuần để giảm 30% nguy cơ cảm cúm.

Tập ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần với các môn phù hợp:

• Yoga: Hô hấp sâu, tăng oxy hóa.
• Đi bộ nhanh: Đơn giản, đốt calo hiệu quả.
• Cardio: Tăng nhịp tim, mạnh tim mạch.
• Đạp xe: Thư giãn, cải thiện tuần hoàn.
• Chạy bộ nhẹ: Giải độc qua mồ hôi.
• Bơi lội: Toàn thân, ít áp lực khớp.
• Thể thao nhóm: Tăng động lực vui vẻ.

Các công thức đơn giản giúp tăng sức đề kháng

Kho tàng dân gian Việt Nam giàu bài thuốc thảo dược tự nhiên, an toàn, bổ dưỡng từ gốc. Những công thức này chứa hoạt chất tăng miễn dịch, dễ làm tại nhà. Bà Võ Ngọc Yến Nga thường khuyên dùng như bổ trợ hàng ngày để phòng bệnh.

Tỏi ngâm mật ong: Allicin từ tỏi kết hợp enzyme mật ong kháng viêm. Ngâm 100g tỏi với 300ml mật ong 1 tuần, dùng 1 thìa sáng tối.

Trà tía tô: Giàu vitamin, thanh nhiệt phòng cảm. Pha lá tươi uống 2 lần/ngày.

Trà đông trùng hạ thảo: Cordycepin bổ phổi, tăng đề kháng. Ngâm bột với nước ấm.

Siro húng chanh từ Dược Bình Đông: Chiết xuất húng chanh chuẩn Đông y, kết hợp đường phèn, long đờm và bổ dưỡng hô hấp. Sản phẩm an toàn, tiện dùng, nhiều người cải thiện sức đề kháng sau vài tuần.

Chanh sả gừng: Gừng ấm bụng, chanh sát khuẩn, sả giải độc. Đun uống ấm hàng ngày.

——————             

Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Võ Ngọc Yến Nga – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

—————————-
Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec, Nhà thuốc Long Châu